บริหารธุรกิจด้วยภูมิปัญญาชีวิต : ซินซิน

สิ่งที่คัมภีร์ “เต้าเต๋อจิง” อรรถาธิบายคือ กฎพื้นฐานของจักรวาล เป็นคู่มือการใช้ชีวิต ข้อคิดเห็นที่เฉียบแหลมในนั้นเป็นสัจธรรมที่ไม่เปลี่ยนแปลงชั่วนิรันดร์ จะใช้ในปริมณฑลใดได้ทั้งนั้น ธุรกิจก็เป็นองค์ชีวิตดุจดังคนเรา ประเทศชาติเปรียบดังบิดามารดา พนักงานดุจดังบุตรธิดา ความสัมพันธ์ระหว่างดีมานด์กับซัพพลายทั้งต้นจนปลายดุจดังคู่ชีวิตกับญาติสนิทมิตรสหาย กระบวนการบริหารธุรกิจคือ กระบวนการอยู่รอดและพัฒนาท่ามกลางความสัมพันธ์ของธุรกิจในสังคม

ส่วนที่ 1 ยีนของธุรกิจคือ ปณิธานแรกเริ่ม

ในคัมภีร์ “เต้าเต๋อจิง” ท่านเหลาจื่อได้อรรถาธิบายถึงกฎเกณฑ์การเจริญเติบโตของสรรพสิ่งว่า “สรรพสิ่งถือกำเนิดจากมี มีเกิดจากไม่มี” ธุรกิจก็เช่นเดียวกัน ปณิธานแรกเริ่มของธุรกิจดุจดังยีนของทารกน้อย จะส่งผลกระทบต่อวงโคจรชีวิตอนาคตของธุรกิจ ทั้งเป็นตัวกำหนดธุรกิจว่าไปได้ไกลและยาวนานสักเท่าใด

การที่ธุรกิจจำนวนมากมีชื่อเสียงบนโลกทุกวันนี้สามารถพัฒนาได้ใหญ่โตและแข็งแกร่ง ล้วนมีส่วนเกี่ยวข้องกับปณิธานแรกเริ่มของพวกเขาทั้งนั้น อาทิ ในปี ค.ศ.1892 ก่อตั้งบริษัทเครื่องใช้ไฟฟ้าทั่วไป General Electric Company (เรียกย่อ ๆ ว่าบริษัท GE) ในอดีตคือบริษัทหลอดไฟเอดิสัน ปณิธานแรกเริ่มของพวกเขาคือ “ทำให้การค้นพบทางวิทยาศาสตร์จากห้องทดลองสู่อารยธรรมอุตสาหกรรม สร้างสรรค์ความสุขแด่มวลมนุษย์” ปณิธานแรกเริ่มอันยิ่งใหญ่เช่นนี้ จึงทำให้เขาผ่านมรสุมมาอย่างโชกโชนเป็นเวลา 125 ปี ค่อย ๆ เติบโตเป็นบริษัทข้ามชาติที่โดดเด่น ปัจจุบันธุรกิจของบริษัท GE ได้แผ่ขยายทั่วโลกร้อยกว่าประเทศ โดยมีพนักงานและกรรมกร 315,000 คน ในปี ค.ศ. 2017 ได้ Brand Z อันเป็นยี่ห้อที่ทรงคุณค่าเป็นลำดับที่ 19 ของโลก

อันปณิธานแรกเริ่มนั้นมองไม่เห็นและคลำไม่พบ แต่ตรงกับคำพูดของท่านเหลาจื่อพอดี ท้ายสุดความคิดที่ไร้รูปลักษณ์กลับเป็นตัวกำหนดธุรกิจในการเลือกสรรทุกทางสามแพร่ง บรรดาการเลือกสรรร้อยต่ออยู่ด้วยกัน ซึ่งก็คือวงโคจรชะตาของการสร้างธุรกิจของตน

ในปี ค.ศ. 2010 ดิฉันมีบุญสัมพันธ์ได้ฟังคัมภีร์ “เต้าเต๋อจิง” ในเวลานั้นมีจิตใจที่ฮึกเหิม คิดจะใช้พลังที่มีอยู่ของตนทำความดีเพื่อสังคม เพราะดิฉันทำงานด้านการศึกษาของเด็กอนุบาล พอดีได้เห็นบุตรหลานของกรรมกรนอกเมืองปักกิ่งจำนวนมากไม่มีโรงเรียนอนุบาลเข้าศึกษา ดังนั้น ดิฉันคิดว่าหากเปิดโรงเรียนอนุบาลการกุศลช่วยแก้ปัญหาบุตรธิดาของกลุ่มคนผู้มีรายได้น้อยที่หาโรงเรียนเข้าเรียนลำบาก น่าจะดีมากสินะ เพื่อการนี้ ดิฉันได้เขียนบทความบทหนึ่งในหัวข้อ “อย่าให้ปัญหาครอบครัวในวันนี้กลายเป็นปัญหาสังคมในวันข้างหน้า” ดิฉันมั่นใจเต็มที่ต่อการคิดเพื่อผู้อื่นของตน พร้อมทั้งรีบเริ่มต้นโปรแกรมนี้ แต่สิ่งที่มิได้คาดคิดคือ เวลาได้ผ่านไปปีกว่า หลายครั้งที่เพิ่มการลงทุนจำนวนมากเป็นพิเศษติดต่อกัน เรื่องนี้เดิมทีดิฉันคาดคิดล่วงหน้าว่าจะต้องเป็นโปรแกรมที่ได้รับการสนับสนุนจากสังคมอย่างแน่นอน สุดท้ายกลับจบลงด้วยความล้มเหลวอย่างสิ้นเชิง เรื่องนี้เราได้สูญเสียเงินทุนไปประมาณ 6 ล้านหยวน

เวลานั้นดิฉันทุกข์ทรมานมากทั้งไม่เข้าใจและคิดไม่ตกว่า เหตุใดมีจิตหนึ่งใจเดียวทำการกุศลยังทำให้ได้รับความเสียหายอย่างหนักเล่า ท่านอาจารย์บอกดิฉันว่า “พบปัญหาทุกอย่างสามารถไปค้นหาคำตอบจากคัมภีร์ ‘เต้าเต๋อจิง’ ได้” ภายใต้ความจำใจร้อยแปดพันเก้า ดิฉันจึงเปิดคัมภีร์ “เต้าเต๋อจิง” เมื่อดูถึงบทที่ 38 “บรรทัดฐานคุณงามความดี” กล่าวว่า “เลิศคุณธรรมไม่ถือตนมีคุณธรรม จึงมีคุณธรรม ด้อยคุณธรรมแต่ถือว่าตนมีคุณธรรม จึงไม่มีคุณธรรม” ดิฉันหวนคิดถึงท่าทีของตนตอนเริ่มแรกที่ทำการกุศลในโปรแกรมนี้... ตอนนั้นในสมองดิฉันมีแต่ภาพที่ดิฉันอมยิ้มเมื่อถูกสัมภาษณ์ ตลอดจนแสงแฟลสที่สว่างจ้าจนดิฉันลืมตาไม่ขึ้น ดิฉันมีความรู้สึกว่าตนเองกำลังจะเป็นหัวหน้าโรงเรียนอนุบาลการกุศลขนาดใหญ่แห่งแรกของจีนแล้ว ในระหว่างนั้นในใจรู้สึกตื่นตระหนกว่า สิ่งที่ดิฉันคิดตลอดไม่ควรเป็นใบหน้าของเด็กที่ยากจนกระนั้นหรือ ความจริงตั้งแต่เริ่มต้น ปณิธานแรกเริ่มของดิฉันมิใช่เพื่อเด็กผู้น่าสงสารเหล่านั้นได้เข้าเรียนในโรงเรียน ยิ่งไม่ต้องพูดถึงไปแก้ไขปัญหาสังคมในอนาคต สิ่งที่ดิฉันคิดแท้จริงคือ “ฉันจะมีชื่อเสียงแล้ว” เพราะความคิดนี้มอมเมาดิฉันให้บุกขึ้นหน้า ไม่ว่าใครจะเตือนกันอย่างไร ยังมีอุปสรรคต่าง ๆ ปรากฏขึ้นอย่างไม่ขาดสาย ล้วนแต่ไม่อาจขัดขวางฝีเท้าดิฉันที่อยากมีชื่อเสียง ในใจดิฉันมักมีเสียงหนึ่งคอยเตือนว่า “โถมทุนลงไปอีกหน่อย อาจจะผ่านพ้นไปได้น้า” ดังนั้น จึงโถมทุนลงไปอีกจำนวนมากครั้งแล้วครั้งเล่า มีความพยายามดุจดังนักพนันได้โอกาสถอนทุนคืน ทำให้ดิฉันลืมคำสาบานด้วยน้ำใสใจจริงไปแล้วว่า จะสร้างโรงเรียนอนุบาลการกุศลเพื่อสนองให้เด็กของครอบครัวผู้มีรายได้ต่ำมีโอกาสได้รับการอบรมศึกษาเท่านั้น...

บัดนี้ได้ใจเย็นลง ดิฉันจึงเข้าใจได้ว่า เป็นเพราะปณิธานแรกเริ่มได้หลอกลวงตนเอง ให้ดิฉันทำเรื่องที่ให้คุณประโยชน์แก่ตนโดยคลุมด้วยเสื้อการกุศล ดังนั้น ผู้ที่คำนึงแต่ชื่อเสียงและคุณประโยชน์ของตนเองจะได้รับการช่วยเหลือจากผู้คนได้อย่างไร สังคมจะยอมรับได้ไหม การใช้ปณิธานแรกเริ่มที่ให้คุณประโยชน์แก่ตนมาบริหารธุรกิจ จึงเหมือนกับให้กำเนิดเด็กที่มียีนบกพร่อง ชั่วชีวิตของเขาจะมีสุขภาพแข็งแรงและสงบสุขอย่างยั่งยืนได้อย่างไร

ส่วนที่สอง ยาขนานเอกที่ใช้บำบัดอาการเฉียบพลันของธุรกิจคือ ทำคุณสมบัติให้เป็นอัตลักษณ์

ธุรกิจคือองค์ชีวิตหนึ่ง ซึ่ง “เจ็บป่วย” ได้ ป่วยเป็น “โรคเฉียบพลัน” และ “ป่วยหนัก” ได้ ในเวลานี้มียาขนานเอกที่ใช้บำบัดอาการเฉียบพลันของธุรกิจหรือไม่ มีค่ะ ยาขนานนี้เรียกว่า “ทำคุณสมบัติให้เป็นอัตลักษณ์”

เมื่อสามปีก่อน เรามีโรงเรียนอนุบาลสาขาแห่งหนึ่ง เนื่องจากปัญหาการตบแต่งและซ่อมแซมเป็นเหตุให้ผู้ปกครอง 7 ท่านโมโห เวลานั้นพวกเขาอาศัยการตบแต่งและซ่อมแซมส่งผลกระทบต่อสุขภาพของเด็กเป็นเหตุ จึงเรียกร้องขอออกจากโรงเรียน ยื่นขอเงินคืนมียอดรวมประมาณ 2 แสนหยวน หากเอา “ข้อตกลงเข้าโรงเรียน” ที่เราเซ็นร่วมกันมากล่าวแล้ว ลำพังฝ่ายผู้ปกครองที่เสนอถอนตัวออกจากโรงเรียน จะถูกมองเป็นฝ่ายฉีกข้อตกลงทิ้ง ถ้าเช่นนั้นค่าใช้จ่ายส่วนที่เหลือนั้นไม่ต้องคืน แต่ผู้ปกครองไม่ยอม ได้ยื่นหนังสือร้องเรียนคณะกรรมการบริหารที่มีส่วนเกี่ยวข้องทั้งหมด สื่อมวลชน ตลอดจนเขียนหนังสือตัวใหญ่ติดไว้ที่หน้าประตูโรงเรียนว่า “โรงเรียนอนุบาลฆ่าคนแล้ว”... กรณีพิพาทครั้งนี้นับวันรุนแรงมากยิ่งขึ้น ทั้งยังส่งผลกระทบต่อผู้ปกครองอีกมากมาย เวลาผ่านไปเพียงไม่กี่วัน แม้ว่าทางรัฐบาลและสื่อมวลชนมาเยี่ยมยังสถานที่จริงแล้วพิสูจน์ได้ว่า เราไม่เหมือนอย่างผู้ปกครอง 7 ท่านได้เขียนบรรยายไว้อย่างนั้น แต่ทางโรงเรียนยังคงมีกระแสถอนตัวออก ช่วงที่หนักหน่วงที่สุด เดิมสมุดมีรายชื่อนักเรียน 300 คนได้ถอนตัวออกมากกว่า 150 คน ในเวลาเดียวกัน เราได้รับหมายศาล แสดงว่าเราถูกผู้ปกครอง 7 ท่านฟ้องร้องแล้ว

ตามเหตุการณ์ที่เลวร้ายลง การรับมือขั้นต่อไปของทางโรงเรียนมีใจสู้แต่แรงไม่ยอมเป็นใจ เวลานั้นเรารีบเปิดประชุมฉุกเฉิน ความเห็นของทนายความคือปฏิบัติตามข้อตกลง คดีนี้เราชนะแน่ ต้องฟ้องกลับ เมื่อชนะคดีแล้ว คืนเงินให้ผู้ปกครองบ้างตามความเหมาะสม ในขณะที่ให้บทเรียนแก่ผู้ปกครอง และบำรุงขวัญทางด้านเศรษฐกิจสักหน่อยอย่างเหมาะสม แต่เมื่อเราพิจารณาแล้วพิจารณาอีก โดยเฉพาะคิดถึงคัมภีร์ “เต้าเต๋อจิง” บทที่ 79 กล่าวว่า “สลายความแค้น ต้องมีความแค้นหลงเหลือ จะจัดการให้เหมาะสมอย่างไร” หากเราชนะคดีนี้แล้ว หลุดพ้นข้อหา แต่ยังคงผูกเป็นศัตรูคู่แค้นถึง 7 ครอบครัวให้แก่ตน ท้ายที่สุด เราตัดสินใจอาศัยเรื่องนี้ทำคุณสมบัติ “ซื่อสัตย์มีสัจจะ” ให้เป็นอัตลักษณ์ แบสิ่งที่ตนทำไม่ถูกไม่รอบคอบบนโต๊ะแล้วขออภัยต่อบรรดาผู้ปกครองด้วยความนอบน้อมและจริงใจ ในขณะเดียวกันให้คำมั่นสัญญาว่า ขอเพียงผู้ปกครองไม่พอใจสามารถถอนตัวออกจากโรงเรียนได้โดยไม่ต้องมีเหตุผลและไร้ความสูญเสีย

นับแต่ได้เริ่มตัดสินใจเมื่อปลายเดือนพฤศจิกายนจนถึงปลายเดือนธันวาคมในหนึ่งเดือนนี้ งานที่เราทำมาตลอดคือการขออภัย เริ่มขออภัยคณะกรรมการผู้ปกครองของโรงเรียนอนุบาลก่อน โดยนำสิ่งที่ตนคิดและทำอย่างไรในตอนแรก และเกิดปัญหาที่ไหนมาแลกเปลี่ยนกับผู้ปกครองทั้งหลายด้วยความนอบน้อมและจริงใจ ในวลาเดียวกันยังนำคติ “ซื่อสัตย์มีสัจจะศึกษาหาความรู้” และมาตรการให้คำมั่นสัญญากับผู้ปกครอง จากนั้นคือคณะกรรมการผู้ปกครองชั้นเรียนต่างๆ จากนั้นอีกคือเรียกประชุมผู้ปกครองทีละชั้นเรียน ต่อไปคืองานประชุมผู้ปกครองทั่วทั้งโรงเรียน... ท่ามกลางการขออภัยครั้งแล้วครั้งเล่า เมื่อเรานำความผิดพลาดในอดีต การสำนึกในปัจจุบัน ตลอดจนการกระทำในภายภาคหน้าแสดงอย่างชัดแจ้งต่อผู้ปกครอง เราจึงปล่อยวางได้ เป็นจิตที่สว่างใส ผู้ปกครองก็ปล่อยวางได้เช่นกัน ผู้ปกครองส่วนใหญ่เข้าใจและเชื่อมั่นเราอีกครั้งหนึ่ง เดิมเป็นกระแสการถอนตัวออกจากโรงเรียนอันเป็นสถานการณ์ที่เลวร้ายยิ่งขึ้นด้วยซ้ำ ดูเหมือนสงบลงแล้วอย่างเงียบเชียบเช่นนี้เอง...

ท้ายสุด เมื่อดิฉันขอให้ครูใหญ่ช่วยแจ้งผู้ปกครองทั้ง 7 ท่านมาที่โรงเรียนรับเงินคืน ครูใหญ่รู้สึกเสียหน้านิดหน่อย คิดถึงตอนแรกผู้ปกครองเหล่านี้กระทำกับโรงเรียนอนุบาล ทำให้เสียชื่อเสียงและเครดิตมากเป็นสองชั้น บัดนี้ยังจะต้องนอบน้อมเชื้อเชิญพวกเขากลับมารับเงินอีก ในใจรู้สึกไม่ค่อยยอม เราจึงเตือนเขาว่า “ไม่จำเป็นต้องเอาหน้า ทั้งสองฝ่ายยังต้องแสดงบทบาทของตนต่อไป หากสองคนทะเลาะกัน ผู้ที่กล่าวคำขอโทษก่อน คือผู้ที่ยอมปล่อยตนเองก่อน เราทำตนให้ดี และทำคุณสมบัติซื่อสัตย์มีสัจจะให้เป็นอัตลักษณ์ โลกแวดล้อมจึงจะดีได้” ต่อมาผู้ปกครองทั้ง 7 ท่านได้รับเงินคืนแล้ว จึงเป็นฝ่ายถอนฟ้องเราเอง วิกฤตที่ร้ายแรงครั้งนี้ ยังนำพาอีกบทบาทหนึ่งมาด้วยคือ เมื่อเรื่องนี้ผ่านไป บรรดาผู้บริหารระดับสูงของโรงเรียนอนุบาลทั้งหมดจึงรู้ว่า ความจริงคัมภีร์ “เต้าเต๋อจิง” ที่ศึกษากันในยามปกติอันเป็นวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาหาใช่หนังสือโบราณในหอคอยสูงไม่ แต่สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในการบริหารอย่างมีชีวิตชีวาเช่นนี้ และมีพลานุภาพมหาศาล ด้วยเหตุนี้ เริ่มเมื่อสามปีก่อน การศึกษาวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาจึงได้เริ่มฝังรากลงในโรงเรียนอนุบาลแห่งนี้อย่างแท้จริง

“อาการเฉียบพลัน” ของธุรกิจสามารถใช้การทำคุณสมบัติให้เป็นอัตลักษณ์มาเยียวยาได้ถูกโรค ทำนองเดียวกัน อุปสรรคอื่น ๆ ของชีวิตก็สามารถใช้การทำคุณสมบัติให้เป็นอัตลักษณ์มาแก้ไขได้เช่นกัน เพราะว่า คุณสมบัติเป็นยาขนานเอกที่มีแรงมากที่สุดในจักรวาล ทั้งยังเป็นช่องทางเชื่อมต่อภูมิปัญญาและพลังระดับสูงยิ่งขึ้นของชีวิตเรา การทำคุณสมบัติให้เป็นอัตลักษณ์เปรียบเสมือนเปิดประตูเขื่อนใหญ่ของชีวิต ให้ภูมิปัญญาและพลังระดับสูงยิ่งขึ้นพรั่งพรูกันเหมือนไปทำให้ปลายน้ำที่แห้งขอดมานานชุ่มชื้นขึ้น เช่นเดียวกัน การทำคุณสมบัติให้เป็นอัตลักษณ์คือการใช้ใจแลกใจ ในสังคมนี้ดุจดังกระจกเงาใสสะอาด เรามีท่าทีต่อผู้อื่นอย่างไร ผู้อื่นจะคืนเราอย่างนั้นเป็นทวีคูณ

ส่วนที่ 3 อาหารเสริมที่ดีที่สุดคือ ให้คุณประโยชน์แก่ผู้อื่น

ธุรกิจเป็นองค์ชีวิตและต้องการการบำรุงเป็นเวลานานเช่นเดียวกัน แล้วอาหารเสริมที่ดีที่สุดของธุรกิจคืออะไรเล่า อาหารเสริมที่ล้ำค่าและได้ผลจริงที่สุดคือ “ให้คุณประโยชน์แก่ผู้อื่น” กล่าวสำหรับธุรกิจแล้ว ประเทศชาติดุจบิดามารดา พนักงานกรรมกรดั่งบุตรธิดา ความสัมพันธ์ของอุปสงค์กับอุปทานทั้งต้นน้ำและปลายน้ำดุจดังสามีภรรยาและญาติสนิทมิตรสหาย หากไม่มีการให้คุณประโยชน์แก่ผู้อื่น จะเห็นโฉมหน้าความสัมพันธ์ที่เป็นชั้น ๆ ในสังคมนี้ได้อย่างไร

ในเดือนสิบสองทางจันทรคติของฤดูหนาวที่หนาวที่สุดเมื่อปี 2017 โรงเรียนอนุบาลสาขาอีกแห่งหนึ่งของเราได้ผ่านเรื่องราวที่อกสั่นขวัญหายดังนี้คือ

วันที่ 23 พ. ย. ข่าวคดีทารุณเด็กของโรงเรียนอนุบาลหงหวงหลันที่ปักกิ่งมีสถานการณ์รุนแรงดุจพายุพัดกระพือฮือโหมไปทุกหัวระแหง ตลอดจนทำให้สำนักนายกรัฐมนตรีและสื่อต่างประเทศตกใจ เมื่อเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์เอียงไปข้างหนึ่งของมวลชนในสังคม วิกฤตความเชื่อถือต่ออาชีพการสั่งสอนอบรมเด็กอนุบาลทั้งหมดมาถึงโดยบังเอิญ คล้ายกับว่าอาจารย์เหล่านั้นของโรงเรียนอนุบาลเป็นผู้ไม่น่าใกล้ชิดและเคารพอีกต่อไปเสียแล้ว ครูกลายเป็นปีศาจที่คอยจ้องหาโอกาสทำร้ายคนไปทั้งหมดกระนั้นหรือ ณ เวลานี้ทางคณะกรรมการการศึกษาระดับเมืองรีบจัดให้มีการประชุมอย่างเร่งด่วน พร้อมทั้งออกคำสั่งอย่างเคร่งครัดให้ทุกโรงเรียนตรวจสอบกันเอง อย่าให้เกิดเรื่องที่เลวร้ายเช่นนี้อีกเด็ดขาด

คืนวันที่ 28 พ. ย. ครูใหญ่หูของโรงเรียนอนุบาลสาขาโทรศัพท์มาบอกดิฉันว่า มีผู้ปกครองของนักเรียนใหม่ซึ่งเพิ่งสมัครเข้าเรียนเพียงเดือนครึ่งไปแจ้งความที่สถานีตำรวจท้องที่ว่า คุณครูประจำชั้นใช้เข็มทิ่มแทงเด็ก ในเวลาเดียวกันตำรวจยังปฏิเสธการเปิดเผยข่าวใด ๆ เกี่ยวกับเด็ก บัดนี้ผู้ปกครองเรียกร้องให้ดูแลตรวจตราและควบคุม… ตอนนั้นดิฉันรู้สึกทันทีว่า “นี่เป็นเรื่องที่ดี” แต่รูปธรรมจะดีได้อย่างไร ดิฉันยังไม่ทราบชัดเจน หลังจากที่คิดแล้ว คุณครูในโรงเรียนภายใต้การนำของครูใหญ่หู ได้ศึกษาวัฒนธรรมสืบทอดคัมภีร์ “เต้าเต๋อจิง” เต้นรำ รำมวยและออกกายบริหารบำรุงรักษาสุขภาพเป็นเวลาใกล้สองปีแล้ว ในขณะที่คุณครูหลายท่านได้แก้ปัญหาสุขภาพแล้ว ในชมรมอ่านหนังสือต่างได้ระบายปัญหาสามีภรรยา แม่สามีกับลูกสะใภ้ และพ่อแม่ลูก เป็นต้น ในครอบครัวของตน บางคนยังร้องไห้ พร้อมทั้งพบว่า ปัญหาอยู่ที่ตัวเอง ท้ายที่สุดปัญหาได้รับการแก้ไข ดิฉันเชื่อมั่นว่า ขอเพียงในใจของใครคนหนึ่งสั่งสมพลังเชิงลบแล้วไม่มีที่ระบาย จึงจะกลายเป็นปีศาจบ้าคลั่งที่ทารุณเด็กน้อยผู้อ่อนแอ แต่คุณครูของเราไม่เป็น เมื่อคิดได้เช่นนี้ ดิฉันพูดกับครูใหญ่หูว่า “เราต้องเชื่อมั่นคุณสมบัติของคุณครู ให้ตำรวจและผู้ปกครองดูแลตรวจตราและควบคุมได้” เดือนต่อมาดิฉันทำความเข้าใจได้ว่า เมื่อวันที่ 28 พ. ย. ผู้ปกครองไปแจ้งความโดยไม่มีหลักฐานใด ๆ ให้ตำรวจ เพียงเอาภาพถ่ายหัวเข่าของเด็กมีรอยแดง ๆ ตามที่อ้างอิงคือวันที่ 14 ซึ่งก็คือเด็กถูกคุณครูเอาเข็มแทงเมื่อ 14 วันก่อน แต่เมื่อดูจากวีดีโอของวันนั้น ผู้ปกครองหาไม่พบปัญหาใด ๆ จากนั้นในสองสัปดาห์ ผู้ปกครองขอไปดูห้องที่เกิดปัญหา ทั้งยังขอตรวจสอบดูวีดีโอทุกวันในครึ่งเดือนนี้ที่เด็กมาเรียนในโรงเรียน... ทุกรายการที่ผู้ปกครองร้องขอไม่ว่าจะชอบธรรมหรือไม่ชอบธรรม เราล้วนให้การประสานด้วยความเอาการเอางาน ผู้ปกครองยังหาไม่พบข้อสงสัย จากนั้นผู้ปกครองท่านนี้ยังสร้างกลุ่มวีแชทกับผู้ปกครองท่านอื่น ๆ ในห้องเดียวกันโดยลำพัง บอกว่าคุณครูในโรงเรียนอนุบาลมีปัญหา ยุยงให้ผู้ปกครองท่านอื่น ๆ ไปขอดูวีดีโอที่โรงเรียน หลังจากที่ดิฉันได้ทำความเข้าใจข่าวนี้แล้ว จึงเสนอให้ครูใหญ่หูส่งเสริมประเพณีนิยมที่ “ศึกษาหาความรู้ด้วยความซื่อสัตย์มีสัจจะ” เป็นฝ่ายเสนอให้ผู้ปกครองทั้งหลายในห้องมาตรวจตราและควบคุมอย่างเปิดเผย เมื่อทางโรงเรียนติดต่อผู้ปกครอง ท่านเหล่านั้นกลับบอกว่าพวกเขาเชื่อมั่นต่อโรงเรียนอนุบาล ไม่จำเป็นต้องดูวีดีโออีกแล้ว

หลังจากนั้นหนึ่งสัปดาห์ เราได้ต้อนรับการตรวจสอบขนาดใหญ่ร่วมกันหลายแผนกของรัฐแบบฉับพลัน อาทิ อุตสาหกรรมการพาณิชย์ ถนนหนทาง และการป้องกันอัคคีภัย ฯลฯ เท่าที่ทราบผู้ปกครองท่านนี้ไม่พอใจผลการจัดการของตำรวจ ได้ยื่นหนังสือร้องเรียนเราและสถานีตำรวจต่อคณะกรรมการบริหารระดับเขตทุกแผนก เมื่อร่วมกันตรวจสอบ เรื่องนี้ยังมิได้พิจารณาตัดสิน ผู้นำทั้งหลายได้พูดกับครูใหญ่หูอย่างเข้มงวด “ขอเพียงมีปัญหาเล็กน้อย โรงเรียนอนุบาลจำเป็นต้องปิดหมดทันที ไม่มีช่องว่างให้ปรึกษาหารือได้ เวลานั้นครูใหญ่หูร้อนใจมาก โทรศัพท์มาถามดิฉัน สามีดิฉันพูดไปตอนหนึ่ง ดิฉันรู้สึกว่าอบรมได้ดี จึงถ่ายทอดให้เธอว่า “โรงเรียนอนุบาลเหมือนดั่งคน มีอายุขัยที่จำกัด ข้อที่ 1 หากเรามีอายุขัย 13 ปี ถ้าเช่นนั้นใน 13 ปีนี้ เราทำงานอย่างเอาจริงเอาจัง ไม่ได้ผิดต่อเด็กและคำมั่นสัญญาหนึ่งชั้นหนึ่งประเภทของโรงเรียนอนุบาลตอนเริ่มแรกต่อชุมชน ได้อบรมบ่มเพาะคุณครูที่ยอดเยี่ยมอย่างเธอรุ่นหนึ่งเราไม่ได้ขาดทุน ที่นี่เปิดไม่ได้ มีบุคลากรอย่างพวกเธออยู่ เราไปถึงที่ไหนก็ทำให้เป็นโรงเรียนอนุบาลที่ดีได้เช่นเดียวกัน ข้อที่ 2 หากชีวิตเรามีอายุเพียง 13 ปี ขอเพียงมีความหวังสักเล็กน้อย เราล้วนต้องพยายามช่วงชิง ดังนั้น จงปล่อยวางความเป็นความตายเสีย ขอเพียงเราทำอย่างจริงจัง ไม่ต้องยึดติดกับผลลัพธ์ คุณไปรายงานต่อฝ่ายนำ บอกว่าเราประสานกับรัฐบาลอย่างแน่นอน หากให้เราทำต่อไป เราจะทำให้เป็นโรงเรียนอนุบาลที่ดีที่สุด หากให้เราปิด เราก็ให้ความร่วมมือกับรัฐบาลอย่างเอาการเอางานแน่นอน จะให้ค่าปลอบขวัญแก่ผู้ปกครอง ตลอดจนเด็กที่ต้องหยุดเรียนและครูที่ต้องถูกเลิกจ้าง จะไม่ทำให้รัฐบาลต้องยุ่งยากเด็ดขาด” ท้ายที่สุดเราได้ปรึกษาหารือแล้วกำหนดว่า ไม่ว่าจะประสบกับสภาพเช่นไร ต้อง “ให้คุณประโยชน์แก่ผู้อื่น”

บ่ายวันหนึ่งของสัปดาห์ที่สอง เราได้ต้อนรับการตรวจสอบอย่างฉับพลันของฝ่ายนำที่มีระดับสูงกว่าคือ รองหัวหน้าระดับเขตของฝ่ายรับผิดชอบควบคุมการศึกษามาเยี่ยมโรงเรียนอนุบาลและจู่โจมตรวจสอบด้วยตนเอง เวลานั้นทางฝ่ายนำยังไม่ได้รับฟังคำรายงานใด ๆ แต่ได้เดินดูทั่วทุกซอกทุกมุมของโรงเรียนด้วยตนเองภายในเวลาหนึ่งชั่วโมง กระทั่งแผ่นกั้นหนูในห้องโกดังเก็บของและโรงอาหาร สลักหัวก๊อกดับเพลิง และอุปกรณ์ติดตั้งเครื่องตรวจตราและควบคุม เป็นต้น รวมทั้งบรรดาข้อปลีกย่อยอื่น ๆ ล้วนไปตรวจสอบและกระทำด้วยตนเองทั้งสิ้น สุดท้ายรองหัวหน้าระดับเขตฝากคำพูดไว้ประโยคหนึ่งว่า “ปัจจุบัน ณ เวลานี้ โรงเรียนอนุบาลที่ดีเช่นนี้ เหตุใดจึงไม่โฆษณา”

สองสัปดาห์ผ่านไป ภายใต้การมาเป็นเพื่อนของตำรวจ ผู้ปกครองได้ดูตรวจตราและควบคุมทั้งหมดแล้ว มิเพียงไม่มีข้อสงสัยว่าคุณครูทารุณเด็กแม้แต่น้อย หากยังมีสิ่งละอันพันละน้อยของคุณครูทั้งหลายที่ให้การคุ้มครองเด็กอย่างละเอียดรอบคอบจนทำให้ตำรวจที่ดูวีดีโอซาบซึ้งใจ ตำรวจบอกเราว่า เมื่อมองเห็นเวลานอนพักเที่ยงทุกวัน รายละเอียดที่คุณครูคอยห่มผ้าห่มให้กับเด็กที่ถีบผ้าห่มทิ้งอยู่ตลอด เหล่านี้ พวกเขาบอกว่าท่าทีของตนที่มีต่อลูกของตนยังไม่ได้ละเอียดเช่นนี้เลย ดังนั้น ตำรวจ 6 ท่านที่มีลูกในสถานีตำรวจเตรียมส่งลูกของตนมาเรียนที่โรงเรียนอนุบาล เราได้รับการแจ้งให้ทราบจากสำนักงานถนนหนทางว่า รองหัวหน้าระดับเขตระบุชื่อด้วยตนเองว่า ทางสำนักงานถนนหนทางรายงานโรงเรียนอนุบาลดีเด่นต่อหน่วยเหนือมีเพียงหนึ่งเดียวคือ โรงเรียนของเราแห่งเดียว จากนั้นมา ตำรวจแจ้งเราว่ารอแต่ทางผู้ปกครองมาดำเนินเรื่องจำหน่ายคดีที่สถานีตำรวจเท่านั้น ก็ยุติหัสละครเรื่องนี้ได้อย่างเป็นทางการ ในสองสัปดาห์ที่ใจหายใจคว่ำ วิกฤตกำลังจะผ่านพ้นไป เรื่องทุกเรื่องคล้ายกับว่าได้กลายเป็นเรื่องดีไปเสียแล้ว...

ในกระบวนการนี้ ในฐานะที่ดิฉันเป็นผู้อำนวยการยังไม่ได้ไปยังโรงเรียนที่เกิดเรื่องด้วยตนเอง นับว่าดิฉันได้ใช้โทรศัพท์คุยกับครูใหญ่หู เราโทรติดต่อกันประมาณ 6 - 7 ครั้งเท่านั้น ตั้งแต่เริ่มต้นดิฉันไม่ทราบเลยว่าเรื่องดีเรื่องนี้ดีอยู่ตรงไหนกันแน่ เพียงแต่พยายามสุดความสามารถให้กำลังใจทุกคนต่อทุกเรื่องที่เกิดขึ้นให้ทำคุณสมบัติ “ให้คุณประโยชน์แก่ผู้อื่น” จนเป็นอัตลักษณ์ แต่ตามการพัฒนาของสถานการณ์ จิตใจของเราเริ่มมีความมั่นใจยิ่งขึ้น ต่อมาทุกคนยิ่งเชื่อมั่นต่อกฎเกณฑ์ชีวิตอย่างแน่วแน่ว่า “ช่วยเหลือผู้อื่นสุดใจตนเองยิ่งมั่งคั่ง ให้ผู้อื่นเต็มที่ ตนเองยิ่งอุดมสมบูรณ์” ขอเพียงเราให้คุณประโยชน์แก่ผู้อื่นเสมอ ถ้าเช่นนั้นบรรดาคนทั้งหลายล้วนมาให้คุณประโยชน์แก่เรา

ท่านอาจารย์เคยกล่าวว่า “จุดสำคัญของการเปลี่ยนแปลงระหว่างภัยกับโชคคือ ความคิดที่ดี” เวลานั้นเรายังเคยเชื่อครึ่งไม่เชื่อครึ่ง แต่เวลานี้ได้พิสูจน์ด้วยตนเองแล้ว จึงศรัทธาคำสอนของท่านอย่างแท้จริง แต่ “ความคิดที่ดี” มิเพียงเกิดขึ้นเมื่อมีเรื่องเท่านั้น แต่เป็นการสั่งสมขั้นตอนการคิดที่ให้คุณประโยชน์แก่ผู้อื่นจำนวนมากก่อนหน้านี้จนเกิดการเปลี่ยนเป็นคุณภาพ สุดท้ายจึงเกิดเป็นผลพวงใหญ่ที่แท้จริงได้ ขั้นตอนการหวนรำลึกถึงเรื่องนี้อย่างละเอียด เราขอสรุปเป็นกฎเกณฑ์ข้อหนึ่งดังต่อไปนี้คือ การคิดเป็นตัวกำหนดชะตาชีวิต การคิดที่ได้ผลที่สุดมิใช่สิ่งอื่น แต่เป็นการ “ให้คุณประโยชน์แก่ผู้อื่น”

1. การคิดที่ให้คุณประโยชน์แก่ผู้อื่น ให้ปณิธานแรกเริ่มเป็นตัวกำหนดวงโคจรชีวิต

เมื่อปี ค.ศ. 2004 ในการบังเอิญที่ต่อเนื่องกัน กำลังทางเศรษฐกิจของดิฉันมิใช่ดีที่สุด และมิได้เป็นผู้แข่งขันประกวดราคาที่ให้ราคาสูงสุด เวลานั้นมีโรงเรี�